Σελίδα για τον Πόντο
ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ :
ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΟΝΟ… ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ, ΣΤΗΝ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ΑΤΤΙΚΗΣ.
Αγγίζοντας τις ρίζες μας, επιχειρήσαμε ένα σύντομο οδοιπορικό στον χωρο-χρόνο. Από το θρυλικό βασίλειο του Μιθριδάτη του Α΄, αντικρύσαμε την αίγλη του Βυζαντίου. Η μικρασιατική καταστροφή του 1922 επέφερε τον μαρασμό του Πόντου και τον διωγμό των κατοίκων.
Στο αφηγηματικό βίντεο που ακολουθεί χρησιμοποιήσαμε υπότιτλους, έτσι ώστε η περιήγηση να είναι εφικτή σε συμμαθητές μας και άλλα άτομα με ειδικές ανάγκες.
ΤΑΙΝΙΑ_ΑΡΓΥΡΟΥΠ3ΓΕΛ_Γ.Σ.Α.Σ.Μ.Π.
Αφήγηση: Σκέντου Γεωργία.
Επεξεργασία βίντεο: Σερεφίδης Άγγελος.
Υπότιτλοι: Παναγιωτή Μαρία.
ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Τα παρακάτω έργα εκφράζουν…
Τα κοινά χαρακτηριστικά των Ποντίων προσφύγων σε πανανθρώπινο και διαχρονικό επίπεδο:
- Αναγκαιότητα διατήρησης της πολιτισμικής κληρονομιάς.
- Φόβος λησμονιάς της μητρικής γλώσσας.
- Αναβίωση της ιστορικής μνήμης.
- Φωνή διαμαρτυρίας για την κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Δυσκολίες ένταξης στη νέα πατρίδα.
- Νοσταλγία και Ανάγκη για Δικαίωση.
- Όραμα για ένα καλύτερο, ειρηνικό μέλλον.
(ΑΦΙΣΑ Ομαδικό έργο. Τεχνική επεξεργασία : Βυθούλκας Αναστάσιος)
ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ
(Ζωγραφική με υπολογιστή: Πετρόπουλος Κωνσταντίνος)
Σήμερα, το μοναστήρι λειτουργεί ως Μουσείο. Ωστόσο, στις 15 Αυγούστου 2020, ανήμερα της Κοίμησης της Θεοτόκου, ύστερα από άδεια της τουρκικής κυβέρνησης, τελέστηκε μεγαλοπρεπής λειτουργία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης, προκαλώντας συγκίνηση σ΄ολόκληρο τον ελληνισμό.
|
(Σκίτσο: Αρώνη Ελευθερία) |
Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ «ΖΙΠΟΥΝΑ» περιλαμβάνει: Τάμπλα ή τεπελίκ= καπέλο Ζιπούνα = μακρύ φόρεμα Καμίς = πουκάμισο Κατιφέ = βελούδινη ζακέτα Σαλβάρ = εσωτερική βράκα Λαχόρ = υφαντό ζωνάρι Γιορντάν = κόσμημα με φλουριά Χασίρ = περιδέραιο ή βραχιόλι Ώρα ή Σάατ = ρολόι αλυσίδας Κουντουράς = παπούτσια
|
Η ΑΝΔΡΙΚΗ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ « ΖΙΠΚΑ» περιλαμβάνει: Πασλίκ = μαντήλι κεφαλιού Καμίς = πουκάμισο Γελέκ = γιλέκο Αμπάς = σακάκι Ταραπουλούζ = ζωνάρι Σελαχίν = ζώνη Κάμα = μαχαίρι Ζίπκα = παντελόνι, βράκα Φυλακτόν = κόσμημα Εγκόλπιον = κόσμημα Ώρα ή Κιοτσέκ = ρολόι τσέπης Τσάπουλας = παπούτσια Μέστια = περικνημίδες Πότας = μπότες |
(Σκίτσο: Πετρόπουλος Κωνσταντίνος) |
ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ
Ως Ποντιακή διάλεκτος ορίζεται η διάλεκτος που μιλιόταν στον Πόντο σε οχτακόσιες συνολικά πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά ως την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922 κι έχει ιωνικό υπόστρωμα. Η ποντιακή μιλιόταν επίσης, στα ενδότερα της Μικρασίας, στις περιοχές του Καυκάσου και της νότιας Ρωσίας. Η ποντιακή διάλεκτος υπήρξε κατά βάση κώδικας προφορικής επικοινωνίας, ενώ στα ελληνικά σχολεία που λειτουργούσαν στον Πόντο διδασκόταν η καθαρεύουσα.
Η παλαιότερη μαρτυρία που έχουμε για τη φωνητική της ποντιακής διαλέκτου είναι πως διαφοροποιήθηκε ήδη από τον 12ο αιώνα και προέρχεται από τη μαρτυρία του Ευστάθιου, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, στα προλεγόμενα της Ιλιάδας. Τα παλαιότερα κείμενα στην ποντιακή διάλεκτο είναι τα αρχεία της μονής Βαζελώνα και χρονολογούνται γύρω στον 13ο -16ο αιώνα.
Ο γλωσσολόγος Μανόλης Τριανταφυλλίδης (1938), χώρισε τα ιδιώματα της ποντιακής σε τρεις μεγάλες ομάδες, με γεωγραφικά κριτήρια : τα οινουντιακά, τα τραπεζουντιακά και τα χαλδιώτικα. Ωστόσο, ενδοδιαλεκτικές διαφοροποιήσεις εντοπίζονται στη φωνολογία, τη μορφολογία και αλλού. Διαφορές παρατηρούνται ακόμη και ως προς τις επιρροές που δέχτηκε το κάθε ιδίωμα, γι’ αυτό και το ιδίωμα της Τραπεζούντας είναι επηρεασμένο από την πολίτικη κοινή , ενώ το ιδίωμα της Σαμψούντας είναι σαφώς επηρεασμένο από την καππαδοκική διάλεκτο, δεδομένου ότι στη Σαμψούντα είχαν μετοικήσει αρκετοί Καππαδόκες.
(ΠΗΓΗ: Πετρόπουλος Η. , Ποντιακή Διάλεκτος, Πανεπιστημιακές Σημειώσεις , Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, 2020.)
Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ . ( Σκίτσο : Φυλακτού Θεοδώρα)
Ατείν που ΄κ΄ εγέλασαν καμμίαν = Αυτοί που δεν γέλασαν ποτέ.
Η ΑΤΙΜΩΣΗ. ( Σκίτσο: Αρώνη Ελευθερία)
Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ
Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αναφέρεται σε σφαγές και εκτοπισμούς εναντίον Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου που πραγματοποιήθηκαν από το κίνημα των Νεότουρκων κατά την περίοδο 1914-1923. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η εκτόπιση, η εξάντληση από έκθεση σε κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα, οι πορείες θανάτου στην έρημο και συχνότατα οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις. Ο αριθμός των θυμάτων υπολογίστηκε αρχικά σε 353.000 , ενώ νεότερες μελέτες υπολογίζουν τα θύματα σε περίπου 100-150 χιλιάδες νεκρούς. Οι επιζώντες κατέφυγαν στην πρώην ΕΣΣΔ και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, στην Ελλάδα.
ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ.(Σκίτσο : Αρώνη Ελευθερία )
Η ΜΗΤΕΡΑ – ΠΑΤΡΙΔΑ ΘΡΗΝΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ.
Το 1994 η Βουλή των Ελλήνων, με εισήγηση του τότε Πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου, ανακήρυξε την 19η Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».
Εκτός από την Ελλάδα, η γενοκτονία των Ποντίων έχει αναγνωριστεί επίσημα από την Κύπρο, την Αρμενία, την Σουηδία, ορισμένες ομοσπονδιακές δημοκρατίες της Ρωσίας, εννέα πολιτείες των ΗΠΑ, τη Βουλή των αυστραλιανών πολιτειών της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλίας, την Αυστρία και την Ολλανδία. Στον Καναδά από τις πόλεις Οττάβα και Τορόντο. Επίσης, η Ποντιακή γενοκτονία έχει οριστεί και αναγνωριστεί από τη Διεθνή Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (IAGS), ωστόσο, δεν έχει αναγνωριστεί από την Τουρκία.
(ΠΗΓΗ: Wikipedia- Λήμμα: Γενοκτονία των Ποντίων.)
(Σκίτσο : Αθανασοπούλου Δέσποινα)
ΠΟΙΗΜΑ : PETALS OF A LOTUS BLOOM/ ΠΕΤΑΛΑ ΕΝΟΣ ΑΝΘΟΥΣ ΛΩΤΟΥ.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Το άνθος του λωτού είναι ένα είδος υδρόβιου φυτού που ονομάζεται επίσης « νούφαρο» ή “nulembonucifera”.
Χρειάζονται περίπου δύο χρόνια για να ανθίσει και μόνο δύο νύχτες για να αποσυντεθεί.
Έχει πολύ δυνατό υποβρύχιο σύστημα ριζοβολίας και αγκάθια που κρύβονται κάτω από το μαξιλάρι του κρίνου.
Σαν τους πεσόντες Έλληνες ήρωες, που κανείς δεν περίμενε ότι θα πολεμούσαν, όταν τους αφαιρέθηκαν οι ρίζες, «ο Βάλτος», η πολύτιμη πατρίδα τους.
|
Petals of a lotus bloom Violet, pink and blue Fragile to the touch of time, But with hidden roots. Flowers with a broken stem Forgotten and alone, Flowers with severe stem With no place to go. Colors dancing in the wind Pink, white and blue, but the flower that blooms the shortest Needs one day to meet its doom Flowers dancing in the wind Raped out of their home, Forced to fight a war That was not our own. Petals of a lotus flower Violet, red and pink, α beautiful distraction From the thorns underneath. Flowers with a broken stem Time healing slow A void left from a vow Made by those who dreamt the world. Flowers dancing with the wind. Dreamingsomething more Flowers with broken wings Asking for a home. |
Πέταλα από ένα άνθος λωτού βιολετί, ροζ και μπλε ευαίσθητα στο άγγιγμα του χρόνου αλλά με κρυμμένες ρίζες Λουλούδια με σπασμένο κορμό ξεχασμένα και ολομόναχα λουλούδια με κομμένο κορμό χωρίς καταφύγιο. Xρώματα που χορεύουν στον αιθέρα ροζ άσπρα και μπλε μα το λουλούδι που ανθίζει πιο αργά χρειάζεται μόνο μία μέρα να μαραθεί Λουλούδια που χορεύουν στον αιθέρα ξεριζωμένα από το σπίτι τους αναγκασμένα να πολεμήσουν έναν πόλεμο που δεν ήταν δικός τους. Πέταλα από ένα λουλούδι λωτού βιολετί, κόκκινα και ροζ ένας όμορφος αντικατοπτρισμός από τα κρυμμένα αγκάθια Λουλούδια με σπασμένο κορμό ο χρόνος θεραπεύει αργά ένα κενό έμεινε από αυτούς που ονειρεύτηκαν τον κόσμο λουλούδια που χορεύουν στον αιθέρα που ονειρεύτηκαν κάτι μεγαλύτερο λουλούδια με σπασμένα φτερά που αναζητούν μία πατρίδα. |
ΠΟΙΗΣΗ : ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΡΙΑ
ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΣΕ 3 ΛΕΞΕΙΣ ( Σκίτσο: Πετρόπουλος Αλέξανδρος)
Πατρίδαμ’ αραεύω σε = Πατρίδα μου σε αναζητώ.
(Ομότιτλο τραγούδι έχει ερμηνεύσει ο Ποντιακής καταγωγής λαϊκός τραγουδιστής, Στέλιος Καζαντζίδης.)
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟΝ 6ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ:
Αθανασοπούλου Δέσποινα, Αρώνη Ελευθερία, Βυθούλκας Αναστάσιος, Παναγιωτή Μαρία, Πετρόπουλος Αλέξανδρος, Πετρόπουλος Κωνσταντίνος, Σερεφίδης Άγγελος, Σκέντου Γεωργία, Φυλακτού Θεοδώρα.
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:
Σκέντος Κωνσταντίνος, Διευθυντής Λυκείου,
Πληροφορικός- Φυσικός.
Σουγκάρη Μαρία- Ειρήνη, Φιλόλογος- Συντονίστρια.
Σπηλιοπούλου Ασήμω, Καθηγήτρια Αγγλικών.